Η σύγχρονη χειρουργική διόρθωση της σκολίωσης, τι πρέπει να γνωρίζετε…

Χειρουγική διόρθωση σκολίωσης

Σημαντική πρόοδος έχει επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια στον τομέα της χειρουργικής αντιμετώπισης της σκολίωσης. Παρουσιάζουμε για τους επισκέπτες μας τις σημαντικότερες προόδους στην χειρουργική διόρθωση της σκολίωσης.

Πατήστε στην εικόνα για μεγέθυνση

Η ασθενής, της παραπάνω φωτογραφίας, 26 ετών, παρουσιάστηκε με σοβαρή σκολίωση επιδεινούμενη από την εφηβεία. Κατά την χειρουργική επέμβαση επετεύχθη πλήρης διόρθωση της παραμόρφωσης που προκάλεσε η σκολίωση με αποκατάσταση της ισορροπίας του σώματος και του φυσιολογικού περιγράμματος του κορμού, χωρίς επιπλοκές. Η διόρθωση της σκολίωσης είχε επίσης σαν αποτέλεσμα την αύξηση του ύψους της ασθενούς κατά 9 εκατοστά! Είναι χαρακτηριστικό ότι, παρά τον προχωρημένο βαθμό της παραμόρφωσης της σπονδυλικής στήλης, η ασθενής δεν χρειάστηκε μετάγγιση αίματος, νοσηλεία σε μονάδα αυξημένης φροντίδας μετεγχειρητικά ή εφαρμογή κηδεμόνα κορμού πριν ή μετά την έξοδο της από το νοσοκομείο.

Η σκολίωση, μία συχνή παραμόρφωση του σχήματος της σπονδυλικής στήλης και ολόκληρου του κορμού, μπορεί να συμβεί σε όλες τις ηλικίες. Αν και αποτελεί πηγή ανησυχίας για εφήβους, γονείς και ενηλίκους τις περισσότερες φορές δεν προκαλεί ιδιαίτερα προβλήματα υγείας ή σημαντική εμφανή παραμόρφωση του σώματος. Ωστόσο, σε κάποιες περιπτώσεις η παραμόρφωση που προκαλείται από την σκολίωση θα συνεχίσει να επιδεινώνεται τόσο κατά τη διάρκεια της εφηβείας όσο και κατά την ενήλικη ζωή. Σε κάποιες, ευτυχώς σπάνιες, περιπτώσεις εκτός από την αισθητική παραμόρφωση του σώματος η σκολίωση προκαλεί και επιδεινούμενα παθολογικά προβλήματα υγείας (αναπνευστικά και αγγειακά) λόγω περιορισμού στην λειτουργία των πνευμόνων και της καρδιάς.

Πότε χρειάζεται το χειρουργείο
Σε κάποιες πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις πρέπει να προχωρήσουμε στην χειρουργική αντιμετώπιση της σκολίωσης για να αποφύγουμε σημαντικά προβλήματα. Η σύγχρονη εξέλιξη της χειρουργικής και της τεχνολογίας μας δίνει τη δυνατότητα να προλάβουμε ή και να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά προβλήματα όπως η επιδεινούμενη παραμόρφωση του σώματος (με σημαντικά ψυχολογικά προβλήματα λόγω της διαταραχής της εικόνας του σώματος), η απώλεια μηχανικής ισορροπίας της σπονδυλικής στήλης οι επιπτώσεις που αυτή έχει (πόνος,δυσκολία στις καθημερινές δραστηριότητες), η συνεχιζόμενη επιδείνωση της σκολίωσης με τα συνεπακόλουθα αποτελέσματα της εκφυλιστικής νόσου της σπονδυλικής στήλης (σπονδυλο-αρθροπάθεια) καθώς και (σε σπάνιες ευτυχώς περιπτώσεις) σοβαρά παθολογικά προβλήματα του αναπνευστικού και κυκλοφορικού συστήματος.

Τι προσφέρει το χειρουργείο
Με τις σύγχρονες επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις η χειρουργική αντιμετώπιση της σκολίωσης σοβαρού βαθμού επιτυγχάνει την διόρθωση της παραμόρφωσης του σώματος, την σταθεροποίηση και εξισορρόπηση του σώματος, την βελτίωση της λειτουργικότητας καθώς και την αποφυγή τόσο της μελλοντικής επιδείνωσης της σκολιωτικής παραμόρφωσης όσο και των εκφυλιστικών προβλημάτων που αυτή συνεπάγεται.

Πόσο ασφαλής είναι η χειρουργική διόρθωση της σκολίωσης;
Σήμερα το χειρουργείο της σκολίωσης είναι μια μεγάλη αλλά, σε αντίθεση με το παρελθόν, ιδιαίτερα ασφαλής επέμβαση όταν εκτελείται από εξειδικευμένη χειρουργική ομάδα. Αυτό οφείλεται σε μία σειρά από παράγοντες όπως οι ακόλουθοι:

Κατανόηση των ‘μυστικών’ της σκολίωσης
Σήμερα έχει πια κατανοηθεί σε βάθος η ακριβής φύση της παραμόρφωσης που προκαλεί στην σπονδυλική στήλη η σκολίωση (πλάγια κλίση, υποκύφωση και στροφική παραμόρφωση σε κάθε επίπεδο του σκολιωτικού τμήματος της σπονδυλικής στήλης). Σαν αποτέλεσμα αυτής της κατανόησης έχουν σχεδιαστεί και κατασκευαστεί σύγχρονα ορθοπαιδικά υλικά και χειρουργικά εργαλεία που επιτρέπουν την πλήρη διόρθωση της σκολίωσης και επαναφορά του φυσιολογικού σχήματος του σώματος. Η σύγχρονη χειρουργική πρακτική βρίσκεται σε σαφή αντίθεση με το παρελθόν όπου, λόγω ανεπαρκών γνώσεων για τη φύση της σκολιωτικής παραμόρφωσης της σπονδυλικής στήλης, επικρατούσε η αντίληψη ότι η διόρθωση έπρεπε να επιτευχθεί με ισχυρή διάταση (‘τέντωμα’) της σπονδυλικής στήλης κατά την επέμβαση. Το αποτέλεσμα ήταν η εφαρμογή επικίνδυνης δύναμης σε μεγάλο τμήμα της σπονδυλικής στήλης, η αδυναμία πλήρους διόρθωσης της παραμόρφωσης και η απώλεια του φυσιολογικού περιγράμματος του σώματος (με αποτέλεσμα η πλάτη ράχη του ασθενούς να καταλήγει απόλυτα επίπεδη μετά το χειρουργείο) και να προκαλείται έτσι μόνιμο πρόβλημα ισορροπίας του σώματος με τον ασθενή να υποφέρει συχνά από πόνους στη ράχη και τη μέση (‘flat back syndrome’).
Σήμερα, σε εξειδικευμένα κέντρα σπονδυλικής στήλης, όλα αυτά ανήκουν στο παρελθόν. Με τις σύγχρονες γνώσεις για την φύση της σκολίωσης και την αντίστοιχη τεχνολογία η χειρουργική επέμβαση περιορίζεται σε μικρότερο τμήμα της σπονδυλικής στήλης, η διόρθωση είναι πλήρης και γίνεται χωρίς εφαρμογή μεγάλων ή επικίνδυνων δυνάμεων στην σπονδυλική στήλη, ενώ το τελικό περίγραμμα του σώματος αποκαθίσταται στα φυσιολογικά πλαίσια.

Χειρουργικές τεχνικές περιορισμού της απώλειας αίματος και ‘αυτομετάγγιση’
Κατά το παρελθόν η χειρουργική της σκολίωσης αποτελούσε μια εξαιρετικά βαρειά επέμβαση που συνοδευόταν από μεγάλη απώλεια αίματος και απαιτούσε μετάγγιση πολλών μονάδων αίματος ενώ συχνά προκαλούσε αναιμία για σημαντικό χρονικό διάστημα μετά την έξοδο του ασθενούς από το νοσοκομείο. Σήμερα, η χρήση ειδικών αναισθητικών τεχνικών, σύγχρονων αιμοστατικών ουσιών και συσκευών ‘αυτομετάγγισης’ αίματος (ειδικών συσκευών που ανακτούν το αίμα του ασθενούς κατά την επέμβαση, το φιλτράρουν και το επαναμεταγγίζουν στον ίδιο τον ασθενή) επιτρέπει την ελαχιστοποίηση της απώλειας αίματος κατά την επέμβαση και συχνά την αποφυγή οποιασδήποτε μετάγγισης αίματος μετεγχειρητικά.

Μέθοδος συνεχούς καταγραφής της λειτουργίας του νωτιαίου μυελού και των νεύρων κατά τη διάρκεια της επέμβασης (intra-operative spinal monitoring)
Μία ανησυχία που συχνά επικρατεί στους ασθενείς σχετικά με τις επεμβάσεις στην σπονδυλική στήλη είναι η πιθανότητα να προκληθεί βλάβη του νωτιαίου μυελού και των νεύρων κατά τη διάρκεια του χειρουργείου. Οι φόβοι αυτοί πηγάζουν κυρίως από αναφορές σε σχετικές επεμβάσεις σε παλιότερες εποχές όπου, σε συνδιασμό με την έλλειψη τεχνικών μέσων (όπως π.χ. το σύγχρονο χειρουργικό μικροσκόπιο) δεν υπήρχε η τεχνολογία που θα επέτρεπε στον χειρουργό την απόλυτη ασφάλεια σε όλους τους χειρισμούς του, ιδιαίτερα σε πολύπλοκες επεμβάσεις σε μια ιδιαίτερα παραμορφωμένη σπονδυλική στήλη. Σήμερα, η σύγχρονη υψηλή τεχνολογία επιτρέπει τον άμεσο και συνεχή ‘ηλεκτροφυσιολογικό’ έλεγχο, δηλαδή τη συνεχή καταγραφή της λειτουργίας του νωτιαίου μυελού και των νεύρων της σπονδυλικής στήλης καθ’ όλη τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης. Με τον τρόπο αυτό ο χειρουργός μπορεί κατά τη διάρκεια του χειρουργείου να επιβεβαιώνει συνεχώς τη φυσιολογική λειτουργία του νωτιαίου μυελού και των νεύρων και να είναι απόλυτα βέβαιος ότι όλοι του οι χειρισμοί είναι ασφαλείς για τη νευρολογική λειτουργικότητα του ασθενούς.

Η «απεικονιστικά καθοδηγούμενη» χειρουργική (image guided surgery)
Η εφαρμογή της σύγχρονης «απεικονιστικά καθοδηγούμενης» χειρουργικής (image guided surgery) επιτρέπει μεγαλύτερη χειρουργική ακρίβεια και ασφάλεια καθώς και συντομότερο χρόνο χειρουργείου. Χρησιμοποιείται ένας εξειδικευμένος υπολογιστής (navigator computer) για την κατασκευή ενός τρισδιάστατου μοντέλου της σπονδυλικής στήλης του ασθενούς. Η χειρουργική ομάδα είναι σε θέση να εκτελέσει το χειρουργείο εκ των προτέρων σε συνθήκες «εικονικής πραγματικότητας», έχοντας τη δυνατότητα να αλλάξει στάδια του χειρουργείου τα οποία δεν θεωρεί ικανοποιητικά μέχρι να προσχεδιάσει το «ιδανικό» χειρουργείο. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης ο χειρουργός έχει τη δυνατότητα σε πραγματικό χρόνο (real time) να ελέγχει τη θέση ανατομικών δομών, εργαλείων και υλικών, όπως διαυχενικές βίδες που χρησιμοποιούνται στην χειρουργική της σκολίωσης και να εκτελεί με ακρίβεια και ασφάλεια το προσχεδιασμένο χειρουργείο αποφεύγοντας «ευαίσθητα» γειτονικά ανατομικά στοιχεία. Η ακρίβεια των μοντέρνων συστημάτων νευροπλοήγησης είναι της τάξεως των 0,2-0,5 του χιλιοστού.

Yλικά σπονδυλικής σταθεροποίησης
Αλματώδη εξέλιξη έχουν γνωρίσει και τα χειρουργικά υλικά που χρησιμοποιούνται για τη σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης. Οι μεταλλικές «ράβδοι» από χάλυβα που χρησιμοποιούνταν στο παρελθόν σε συνδιασμό με σύρματα και άγκιστρα για να συγκρατήσουν την σπονδυλική στήλη έχουν πλέον εγκαταλειφθεί. Σήμερα τα χρησιμοποιούμενα χειρουργικά υλικά κατασκευάζονται από υψηλής τεχνολογίας μέταλλα (κυρίως κράματα τιτανίου) και έχουν σχεδιαστεί για να επιτρέπουν «πολυ-αξονική» (multi-axial) διαμόρφωση ώστε να επιτυγχάνεται η διόρθωση και σταθεροποίηση ακόμη και πολύπλοκων παραμορφώσεων της σπονδυλικής στήλης όπως η σκολίωση προχωρημένου βαθμού. Τα σύγχρονα αυτά υλικά αυτά έχουν δείξει στην πράξη άριστη συμπεριφορά τόσο από πλευράς βιολογικής «ανοχής» από τον ανθρώπινο οργανισμό όσο και μηχανικής «αντοχής» στις καθημερινές καταπονήσεις του σώματος. Σημαντική επίσης εξέλιξη αποτελούν τα συνθετικά οστικά μοσχεύματα που παράγονται με σύγχρονες τεχνικές βιοτεχνολογίας και χρησιμοποιούνται για να προάγουν την «επούλωση» της σπονδυλικής στήλης στο νέο της σχήμα.

Με την σύγχρονη πρόοδο σε όλους τους πιό πάνω τομείς η χειρουργική αντιμετώπιση της σκολίωσης, όπου αυτό απαιτείται, συνοδεύεται από εξαιρετικό βαθμό επιτυχίας και ασφάλειας. Η έρευνα για την μελλοντική ανάπτυξη νέων πρωτοποριακών μεθόδων χειρουργικής διόρθωσης της σκολίωσης συνεχίζεται σε διεθνές επίπεδο. Ειμαστε στην ιδιαίτερα ευτυχή θέση να γνωρίζουμε ότι ερευνητές του BackCare βρίσκονται σε πρωτοποριακό στάδιο και στον τομέα αυτό!
Διαβάστε περισσότερα για την σκολίωση