Σκολίωση εφήβων και νεαρών ενηλίκων: ξεκάθαρες απαντήσεις

Σκολίωση εφήβων και νεαρών ενηλίκων: ξεκάθαρες απαντήσεις

του Δρ. Ιωάννη Καρνέζη, Ορθοπαιδικού Χειρουργού Σπονδυλικής Στήλης Διευθυντή BackCare

• Τι είναι τελικά η σκολίωση;
  Η σκολίωση είναι μία συχνή παραμόρφωση του σχήματος τόσο της σπονδυλικής στήλης όσο και όλου του κορμού. Μπορεί να είναι το αποτέλεσμα άλλων παθήσεων όπως νευρομυικές (του νευρικού και μυικού συστήματος) ή συγγενείς (παρούσες στην γέννηση) παθήσεις. Ωστόσο, πιό συχνά εμφανίζεται χωρίς προφανή λόγο σε κατά τα άλλα υγιείς εφήβους και τότε ονομάζεται «Ιδιοπαθής Εφηβική σκολίωση». Μπορεί σπανιότερα να εμφανιστεί και σε μικρότερα παιδιά οπότε και ονομάζεται «παιδική σκολίωση». Είναι φυσικό για αρκετούς νεαρούς ενήλικες, ιδιαίτερα κοπέλες, που γνωρίζουν ότι έχουν σκολίωση από την εφηβεία τους να προβληματίζονται για αρκετά θέματα σχετικά με την πάθηση αυτή. Θα προσπαθήσω λοιπόν να δώσω όσο το δυνατόν πιo πλήρεις και επιστημονικά έγκυρες απαντήσεις σε μερικά από τα ερωτήματα που μου έχουν τεθεί μέχρι σήμερα από νέους ενήλικες ασθενείς μου με σκολίωση.
• Κάτι που συχνά απασχολεί τα παιδιά και τούς γονείς τους είναι το αν μπορούν να θεραπεύσουν το πρόβλημα με ειδικό ορθοπαιδικό «κηδεμόνα σκολίωσης».
  Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η φύση της πάθησης είναι τέτοια που στην πλειοψηφία των εφήβων με σκολίωση αυτή θα είναι μικρού βαθμού και δεν θα εξελιχθεί σε μεγαλύτερη παραμόρφωση. Σε αυτό το αδιαμφισβήτητο γεγονός βασίζονται κάποιοι «ειδικοί» – έμποροι σχετικών προϊόντων που συνιστούν στους γονείς να φορέσει το παιδί ορθοπαιδικό «κηδεμόνα» κορμού με σκοπό να καρπωθούν στις περισσότερες περιπτώσεις τόσο το οικονομικό όφελος όσο και την «επιτυχία» της «θεραπείας» μίας σκολίωσης η οποία ούτως ή άλλως δεν επρόκειτο να επιδεινωθεί. Πέρα από αυτό, θα πρέπει να τονίσω ότι δεν υπάρχει καμία επιστημονική απόδειξη ότι η εφαρμογή των «κηδεμόνων» κορμού (τύπου Boston, Milwakee ή οποιουδήποτε άλλου τύπου) προλαμβάνει την εξέλιξη ή, ακόμα περισσότερο, διορθώνει την εφηβική ιδιοπαθή σκολίωση. Θα πρέπει επίσης εδώ να υπενθυμίσω ότι, δυστυχώς, το ψυχολογικό κόστος μιάς τέτοιας υποτιθέμενης «θεραπείας» για τον έφηβο ή την έφηβη είναι σοβαρό και δεν θα πρέπει να υποτιμάται.
• Μία απορία που ακούμε συχνά από νέους ανθρώπους είναι: «θα μού δημιουργήσει η σκολίωση που έχω από την εφηβεία προβλήματα κατά τη διάρκεια της ενήλικης ζωής μου;»
  Αν βασιστούμε στην στατιστική και την κλινική εμπειρία η απάντηση είναι: πιθανότατα όχι! Ωστόσο, εάν κατά την ενηλικίωση η σκολίωση είναι αρκετά μεγάλου βαθμού (της τάξεως των 50 μοιρών και άνω), τότε είναι πιθανό η παραμόρφωση να συνεχίσει να επιδεινώνεται σταδιακά. Σε αυτή την περίπτωση μπορεί να έχουμε κάποια προβλήματα αργότερα, ιδιαίτερα μετά την μέση ηλικία. Το κυριότερο πρόβλημα που παρουσιάζεται σε αυτές τις περιπτώσεις είναι ότι η ισορροπία του σώματος γίνεται όλο και πιό δύσκολη. Αυτό εκδηλώνεται με σταδιακά αυξανόμενη «κούραση» σε διάφορες δραστηριότητες, δυσκολία στην καθημερινή ζωή καθώς και πόνο στην πλάτη και χαμηλά στη μέση, συμπτώματα γνωστά ως «ραχιαλγία» και «οσφυαλγία». Σε τέτοιες περιπτώσεις είναι απαραίτητη η γνώμη ενός ειδικού στην σκολίωση πριν το πρόβλημα επιδεινωθεί και άλλο και φτάσει σε βαθμό που αντιμετωπίζεται δύσκολα.
• Σε ποιές περιπτώσεις χρειάζεται να χειρουργηθεί η σκολίωση; Ποιός είναι ο πιό κατάλληλος χρόνος γι’ αυτό;
  Χειρουργική διόρθωση της σκολίωσης συνήθως εφαρμόζεται σε τρείς περιπτώσεις. Πρώτον, σε εφήβους που βρίσκονται σε στάδιο ανάπτυξης του σκελετικού τους συστήματος και έχουν ήδη σημαντικού βαθμού σκολίωση μπορεί να απαιτηθεί χειρουργική διόρθωση και σταθεροποίηση για να προληφθεί περαιτέρω επιδείνωση και σοβαρή, μόνιμη και μη-διορθώσιμη παραμόρφωση. Δεύτερον, σε νεαρούς ενήλικες με σοβαρό αισθητικό πρόβλημα που επιθυμούν βελτίωση της εικόνας του σώματος τους. Στην ίδια αυτή κατηγορία ενηλίκων ασθενών χειρουργική αντιμετώπιση της σκολίωσης μπορεί να χρειαστεί αν ο βαθμός της σκολίωσης είναι τόσο σοβαρός ώστε περαιτέρω σοβαρή επιδείνωση είναι βέβαιη. Τέλος, χειρουργική αντιμετώπιση της σκολίωσης μπορεί να χρειαστεί σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας όταν στην σκολίωση έχουν προστεθεί και «εκφυλιστικές» αλλοιώσεις της σπονδυλικής στήλης («σπονδυλαρθροπάθεια») με αποτέλεσμα προβλήματα στην «ισορροπία» του κορμού και πιθανόν σπονδυλική στένωση με πίεση των σπονδυλικών νεύρων. Φυσικά, το είδος της επέμβασης σε κάθε περίπτωση είναι διαφορετικό και εξαρτάται από πλήθος διαφορετικών παραγόντων.
• Μπορεί μια εγκυμοσύνη να επιδεινώσει την σκολίωση;
  Είναι μια πολύ συχνή ερώτηση που απασχολεί πολλές νέες κοπέλες. Θα είμαι κατηγορηματικός σε αυτό το θέμα ώστε να καθησυχάσω τις ενδιαφερόμενες. Κλινικές μελέτες έχουν συγκρίνει τον βαθμό επιδείνωσης της σκολίωσης σε κοπέλες που είχαν εγκυμοσύνη και σε κοπέλες που δεν είχαν μείνει έγκυες. Τα αποτελέσματα έδειξαν ξεκάθαρα ότι δεν υπάρχει διαφορά στον βαθμό επιδείνωσης της σκολίωσης ανάμεσα στις δύο ομάδες. Επομένως οι ειδικοί σήμερα συμφωνούν ότι η σκολίωση δεν επιδεινώνεται με την εγκυμοσύνη.
• Θα αντιμετωπίσει μία κοπέλα με σκολίωση ιδιαίτερες δυσκολίες σε περίπτωση εγκυμοσύνης και τοκετού;
  Θα είμαι και σε αυτό το θέμα ξεκάθαρος ώστε να μην μείνουν αδικαιολόγητες ανησυχίες. Κλινικές μελέτες δείχνουν ότι στην συντριπτική τους πλειοψηφία οι κοπέλες με σκολίωση δεν θα αντιμετωπίσουν κανένα πρόβλημα με την εξέλιξη της εγκυμοσύνης τους και τον τοκετό, ούτε και έχουν αυξημένη πιθανότητα να χρειαστούν καισαρική τομή. Αυτό ισχύει και για τις περιπτώσεις που η σκολίωση έχει προηγημένως αντιμετωπιστεί με χειρουργική επέμβαση. Κάποια μικρά προβλήματα μπορεί να παρουσιαστούν μόνο σε κάποιες περιπτώσεις σοβαρού βαθμού σκολίωσης. Τα προβλήματα αυτά δεν θέτουν φυσικά σε κίνδυνο την μητέρα ή το παιδί και έχουν κυρίως να κάνουν με την χορήγηση επισκληρίδιας αναισθησίας και την θέση του σώματος της εγκύου όταν ετοιμάζεται για τον τοκετό.
• Περισσότερα για την σκολίωση